Trong post này, chúng ta sẽ tới với một người Do Thái đã từng làm cựu chủ tịch sàn chứng khoán NASDAQ. Tên của ông này là Bernard Lawrence Madoff (hay còn gọi là Bernie Madoff) cùng với phi vụ của thế kỷ.

Vào năm 1960, khi mới 22 tuổi, Madoff đã lập ra cho mình một quỹ riêng với cái tên Bernard L. Madoff Investment Securities LLC chỉ với 5.000 USD. Số tiền này là thù lao dạy bơi lội tại bãi biển Long Island của Madoff, và chỉ 20 năm sau đó, Madoff đã trở thành nhà môi giới sừng sỏ nhất New York dù không có bằng cấp gì. Madoff đã sớm hiểu ra rằng khi các lệnh giao dịch được tự động xử lý bằng máy tính, khối lượng lệnh sẽ diễn ra nhiều hơn và nhanh hơn rất nhiều so với cách truyền thống là gọi điện thoại và ký lệnh tại sàn giao dịch vật chất. Ông và một số cộng sự đã lập ra sàn giao dịch chứng khoán NASDAQ, tuyên chiến với Sở Giao dịch chứng khoán New York (NYSE).

Nhờ đó, trong khoảng thời gian 1991-1992, khối tài sản của Madoff tăng vọt và ông trở thành một doanh nhân có tiếng tại phố Wall.Trong những năm 1990, với vị thế hào nhoáng hiện tại của mình, Madoff đã bắt đầu khai thác uy tín và mạng lưới mới thiết lập của mình để bí mật bắt đầu một dự án khác. Ông kêu gọi vốn từ các tổ chức và cá nhân để thành lập quỹ đầu tư. Rất nhiều người đã tin vào uy tín của Madoff, từ những những cá nhân tỷ phú muốn cất giữ tiền như đạo diễn Steve Spielberg hay Fred Wilpon-quản lý đội bóng chày New York, cho tới các định chế tài chính sừng sỏ như tập đoàn Nomura Holdings hay ngân hàng BNP Parisbas.

Vậy hệ thống của Madoff hoạt động như thế nào? Nó hoạt động theo mô hình kim tự tháp – một trong những hình thức lừa đảo cổ xưa nhất. Tiền của người sau sẽ được dùng để trả lãi cho người trước. Điểm đáng chú ý ở đây là thông thường, đối tượng thông thường của mô hình lừa đảo này sẽ là những người thu nhấp thấp và ít kiến thức, còn ở đây Madoff lại nhắm vào giới thượng lưu sử dụng chiến thuật hào nhoáng của riêng mình. Ông dụ dỗ các khách hàng giàu có bằng những chuyến đi câu trên chiếc thuyền du lịch sang trọng, và sử dụng chiến thuật tung tin đồn với các nhà đầu tư khác. Người này rỉ tai người kia về lợi nhuận béo bở mà Madoff có thể đem lại, và lòng tham cũng như trí tò mò được kích thích cực đại khi không thể gặp được Madoff nếu không có người giới thiệu.

Câu hỏi bây giờ là: Mô hình kim tự tháp này sẽ tan rã khi nào? Thông thường là trong 3 trường hợp: (1) Người điều hành cầm hết số tiền đầu tư còn lại và bỏ trốn, (2) Không tìm được nhà đầu tư mới, đồng nghĩa với việc cạn kiệt dòng tiền, và (3) quá nhiều nhà đầu tư hiện tại yêu cầu lợi nhuận của họ và bắt đầu rút tiền ra. Trong trường hợp của Madoff, mọi thứ bắt đầu xấu đi tại thời điểm cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, các khách hàng yêu cầu trả lại tổng cộng 7 tỷ USD, trong khi quỹ của ông chỉ còn có 200-300 triệu USD. Sáng 11 tháng 12 năm 2008, đế chế của Madoff chính thức sụp đổ khi FBI đột nhập vào căn hộ sang trọng nhất khu Manhattan, và mọi chuyện đều vỡ lở. Madoff khai nhận đã làm thất thoát tổng cộng 50 tỷ USD, nhưng không một ai biết số tiền này đã đi đâu mặc dù Madoff khai rằng đã đầu tư hết vào chứng khoán và một số kênh khác thông qua các tập đoàn ở châu Âu.Ngày 29 tháng 6 năm 2009, ở độ tuổi 71, Bernie Madoff đã bị kết án 150 năm tù vì phi vụ lừa đảo lớn nhất và tồi tệ nhất trong lịch sử Phố Wall.